Innovatief, deskundig en betrokken

Academische netwerken van apothekers

Academische netwerken van apothekers

Oprichting van academische netwerken van apotheker en academische openbare apotheken

SIR is medeoprichter van vier academische netwerken van apothekers. Naast Academische Apotheek Stevenshof lukte het SIR in 2022 om Academische Apotheek Vleuten vorm te geven. Lees hier hoe deze academisering tot stand kwam.

In 1984 werd Stichting Apotheek Stevenshof opgericht op initiatief van de opleiding Farmacie te Leiden. In samenwerking met de huisartsenpraktijk in het gezondheidscentrum Stevenshof werd een academische praktijk gevormd. Het doel was een wisselwerking tussen goede zorg en onderwijs en onderzoek tot stand te brengen, vergelijkbaar met de academische ziekenhuizen. Dit ‘living lab’ kreeg verder vorm door de oprichting van de toenmalige stichting SIR (Stevenshof Institute for Research) in 1992, in nauwe samenwerking met de Universiteit Utrecht.

In 2017 kregen Henk-Frans Kwint en Annemieke Floor-Schreudering van het bestuur van Stichting SIR de opdracht om te verkennen of er op meerdere plekken in het land academische netwerken van en door apothekers gevormd konden worden, met in elk netwerk een academische openbare apotheek, net zoals een academische ziekenhuisapotheek. Inmiddels zijn de academische netwerken van apothekers ANNA, LANA, RANA en UPPER Regionaal een feit, met SIR als medeoprichter. De netwerken hebben tot doel de farmaceutische zorg te verbeteren door inspirerende samenwerking en academische kennisontwikkeling op de terreinen van onderwijs, scholing, onderzoek en innovatie van de patiëntenzorg.

Na Apotheek Stevenshof werd ook Apotheek Vleuten in april j.l. academische apotheek. Voor eind 2024 hopen we nog een academische apotheek in Noord-Nederland te kunnen oprichten.

Een academisch netwerk van apothekers:

  • in een academisch netwerk geven apothekers een academische invulling aan hun beroepsuitoefening door samen te werken op de vier kerntaken patiëntenzorg, onderzoek, onderwijs en opleiding. 
  • de apothekers kunnen werkzaam zijn in de openbare apotheek, de ziekenhuisapotheek, de poliklinische apotheek, de master Farmacie, andere onderwijsinstellingen en onderzoeksinstituten.

Meld je aan bij het academisch netwerk in jouw regio via de liaisonapotheker van het betreffende netwerk!

Rol van apothekers in een academisch netwerk bij innovatieve farmaceutische patiëntenzorg:

  • patiëntenzorg centraal kunnen stellen;
  • in netwerk meedenken en adviseren over relevante zorginnovatieprojecten;
  • participeren aan zorginnovatieprojecten binnen netwerk;
  • zelf (met begeleiding) zorginnovatieprojecten ontwikkelen, implementeren en evalueren.

Rol van apothekers in een academisch netwerk bij opleiden en onderwijs:

  • stageplaatsen bieden aan stagiairs master Farmacie en opleidingsplekken voor aios;
  • meedoen aan vernieuwing van onderwijs en opleiding;
  • betrokken zijn bij onderwijs (bijvoorbeeld docent bij master, vervolgopleiding, postacademisch onderwijs);
  • deelnemen aan cursussen of andere scholingsactiviteiten aangeboden door netwerk.

Rol van apothekers in een academisch netwerk bij praktijkonderzoek:

  • participeren binnen onderzoeksprojecten van netwerk, ook onderzoek binnen (zorg)innovatieprojecten;
  • in netwerk meedenken en adviseren over relevant wetenschappelijk onderzoek t.b.v. de apotheekpraktijk;
  • zelf (met begeleiding) onderzoek doen, passend bij de onderzoeken binnen netwerk.

Ben je geïnspireerd om zelf aan de slag te gaan met praktijkonderzoek, maar twijfel je hoe. Meld je dan aan voor de SIR Praktijktraining Onderzoek voor apothekers of de SIR Praktijktraining Interventieonderzoek “Apothekers verminderen geneesmiddelverspilling”.

LANA

De Stichting Leids Academisch Netwerk Apothekers (LANA) is in maart 2020 officieel opgericht. Initiatiefnemers waren naast SIR de Vereniging Eerstelijnsapothekers Rijnland (VER) en partners van het Leids Universitair Medisch Centrum (ziekenhuis- en poliklinische apotheek en Masteropleiding Farmacie). SIR-directeur Annemieke Floor-Schreudering is secretaris in het bestuur. LANA heeft 67 deelnemende apothekers, waarvan meerdere apothekers meewerken in de werkgroepen van LANA.

LANA werkgroep Oncolytica

Onze collega Henk-Frans Kwint is actief in de werkgroep oncolytica van het LANA. De werkgroep heeft twee speerpunten. Het eerste speerpunt van de werkgroep oncolytica was het stoppen of minderen van medicatie bij oncologische patiënten met polyfarmacie met een beperkte levensverwachting. Hiertoe is een medicatiebeoordeling aangeboden in een pilot-project in 5 LANA-apotheken. In totaal konden 18 patiënten geëvalueerd worden met gemiddeld 2,5 FTP’s per patiënt. 40% van de aanbevelingen waren gericht op stoppen waarvan 64% werd doorgevoerd. 

Het tweede speerpunt was het verbeteren van de overdracht van gegevens rondom poliklinische infuustherapie van oncolytica. In dit project worden openbare apotheken maandelijks geïnformeerd over de patiënten die poliklinisch infuustherapie gekregen hebben. Apothekers nemen de informatie over in hun systeem en kunnen hier hun zorgverlening op aanpassen. Bijvoorbeeld door het aanbieden van een vast aanspreekpunt in de apotheek, zoals een Farmabuddy. Het project loopt nu bij enkele apotheken en wordt binnenkort verder uitgerold.

LANA werkgroep Farmacogenetica

Onze collega Mette Heringa is actief in de werkgroep Farmacogenetica. Het doel van deze werkgroep  is ervoor te zorgen dat iedere patiënt die een P2Y12-remmer nodig heeft, optimaal wordt behandeld. Daarvoor zou van alle patiënten de activiteit van het CYP2C19-gen bepaald moeten worden. Als dat in het ziekenhuis nog niet gebeurd is, kan dat ook op eenvoudige wijze met een Point-of-care test in de openbare apotheek. Poliklinisch apotheker Amar Levens heeft in overleg met de werkgroep in het kader van zijn promotietraject onderzocht of deze werkwijze haalbaar is. Een groot aantal LANA openbaar apothekers heeft geparticipeerd in het onderzoek door de bepalingen in de apotheek uit te voeren en de geavanceerde zorg bleek zinvol en uitvoerbaar.

Meer informatie vindt u op Leids Academisch Netwerk Apothekers (lananet.nl).

ANNA

Mede op initiatief van SIR is in april 2022 ook de stichting Academisch Netwerk Noordelijke Apothekers (ANNA) officieel opgericht. Partners hierin zijn apothekers en onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), het Martini Ziekenhuis in Groningen, het Wilhelmina ziekenhuis in Assen en openbaar apothekers uit Groningen en Drenthe. Uitbreiding van het netwerk volgt hopelijk binnenkort met collega’s uit Friesland. Onze collega’s Henk-Frans Kwint en Linda Mulder-Wildemors zijn als respectievelijk secretaris van het bestuur en liaisonapotheker actief binnen dit netwerk. ANNA heeft 65 deelnemende apothekers, waarvan meerdere apothekers meewerken in de werkgroepen van ANNA.

In de aanloop naar de officiële oprichting is gestart met het project Monitoren van lithiumspiegels. Hierbij is een ketenprotocol geïmplementeerd bij deelnemende apotheken. Een ander project betreft Begeleiding rondom ontslag uit het ziekenhuis. In de poliklinische apotheken van het UMCG en het Martini Ziekenhuis zijn in een pilot risicofactoren voor geneesmiddel gerelateerde problemen in kaart gebracht tijdens een telefonisch of videoconsult van apotheker met patiënt. Met de resultaten kunnen patiënten vanuit de openbare apotheken gericht worden begeleid na ontslag. Bij deze projecten komen onderwijs, onderzoek en patiëntenzorg samen. Voor de nabije toekomst staat scholing over leefstijlinterventies en over het doen van onderzoek op de planning.

Meer informatie over ANNA vindt u op ANNA (annanet.nl).

RANA

In januari 2022 had het Rijnmond Academisch Netwerk Apothekers (RANA) op initiatief van SIR, de ziekenhuisapotheek van het ErasmusMC en de Coöperatieve Apothekers Vereniging Rijnmond (CAVR) een eerste online verkenning van de behoeften en mogelijkheden van samenwerking. Deze verkenning was positief, waarna ook de ziekenhuisapotheken van het Maasstad ziekenhuis en het Franciscus Gasthuis aangaven zich graag aan te sluiten bij RANA. Op 27 september jl. vond het kick-off symposium van RANA plaats met diverse presentaties over medisch onderwijs,  onderwijsonderzoek, deprescribing, medicatieoverdracht en de kaderopleiding. Tevens vond een brainstorm plaats over welke thema’s interessant zijn om in Rijnmond op te pakken. Het plan is om RANA nog voor eind 2022 officieel op te richten. Vanuit SIR is hierbij, naast Henk-Frans en Annemieke, Sanne Bakker-Verdoorn betrokken.

SAPHIA

De Scientific Association of Pharmacists in Amsterdam (SAPHIA) is het wetenschappelijk samenwerkingsverband van apothekers in regio Amsterdam en Amstelland. Voor meer informatie zie www.saphia.nl.