In Nederland krijgen meer dan 100.000 kwetsbare ouderen medicatie op rol. Medicijnen in zo’n rol worden vaak gecontinueerd zonder evaluatie of ze nog nodig zijn. Bij het ouder worden verschuift de balans tussen werkzaamheid en bijwerkingen. Daardoor gebruiken ouderen vaak medicijnen waarvan de voordelen niet langer opwegen tegen de nadelen.
Doel:
Onderzoeken wat het effect is van medicatiebeoordeling gericht op minderen en stoppen van medicatie bij kwetsbare ouderen met 10 of meer geneesmiddelen en medicatie op rol.
Deelonderzoek 1: Pilotstudie medicatiebeoordeling gericht op minderen en stoppen
Doel deelonderzoek 1:
Evalueren van de haalbaarheid van de ontwikkelde interventie en de training en toolbox.
Aanpak:
In 2021 hebben we een pilotstudie naar een medicatieboordeling gericht op minderen en stoppen van medicatie uitgevoerd in zes apotheken. De zes apothekers volgden een training over minderen en stoppen met aandacht voor farmacotherapie, consultvoering en organisatie. Tevens ontvingen ze toolbox met o.a. kennisdocumenten en een gesprekshulp. Na de training voerde elke apotheker bij 5 kwetsbare ouderen (≥75 jaar) met 10 of meer medicijnen en medicatie op rol een medicatiebeoordeling uit met de focus op minderen en stoppen. We evalueren de pilot op grond van vragenlijsten en interviews onder zorgverleners en patiënten en op basis van de registratie van de medicatiebeoordelingen door de apothekers.
Deelonderzoek 2: Effectiviteitsstudie (trial)
Doel deelonderzoek 2:
Vaststellen welk effect een medicatiebeoordeling met focus op minderen en stoppen bij kwetsbare ouderen met medicatie op rol heeft op medicatiegebruik en gezondheidsklachten.
Aanpak:
Een clustergerandomiseerde trial: 20 apothekers voeren – na een training – medicatiebeoordelingen gericht op minderen en stoppen uit (in samenwerking met de huisarts en praktijkondersteuner) en 20 andere apothekers verlenen alleen standaardzorg. Iedere apotheker includeert circa 10 ouderen met medicatie op rol die 75 jaar of ouder zijn en 10 of meer medicijnen gebruiken. Zes maanden na de medicatiebeoordeling vergelijken we de groepen wat betreft medicatiegebruik (aantal gestopte of in dosis verlaagde medicijnen), aantal gezondheidsklachten en kwaliteit van leven.
Deelonderzoek 3: Evaluatie belemmerende en bevorderende factoren
Doel deelonderzoek 3:
Vaststellen welke belemmerende en bevorderende factoren er zijn voor het minderen en stoppen van medicatie tijdens een medicatiebeoordeling.
Aanpak:
Door middel van focusgroepen met deelnemende zorgverleners zullen we bevorderende en belemmerende factoren in kaart brengen voor het minderen en stoppen van medicatie tijdens een medicatiebeoordeling (inclusief het gebruik van de toolbox). Ter aanvulling zullen we via vragenlijsten onder alle deelnemende zorgverleners de tevredenheid met en haalbaarheid van de interventie evalueren. Ook zullen we 25 interviews houden met deelnemende patiënten (of mantelzorgers) om te onderzoeken in hoeverre de patiënt betrokken is geweest bij het proces van minderen en stoppen van medicatie én of de gegeven informatie voldeed aan de behoefte van de patiënt.
Deelonderzoek 4: Economische analyse
Doel deelonderzoek 4:
Het effect van een medicatiebeoordeling gericht op minderen en stoppen van medicatie op gezondheidszorgkosten onderzoeken.
Aanpak:
We zullen een kosteneffectiviteitsanalyse en een kostenutiliteitsanalyse uitvoeren waarbij we de medicatiebeoordeling gericht op minderen en stoppen vergelijken met standaardzorg. Hierbij gebruiken we in de trial verzamelde gegevens om de gezondheidszorgkosten vast te stellen.